Viêm đa xoang là một vấn đề phổ biến trong lĩnh vực tai mũi họng, gây ra những triệu chứng không thoải mái ở vùng mũi xoang. Tuy nhiên, đôi khi nó có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như viêm màng não hoặc áp xe não, đe dọa tính mạng hoặc gây tổn thương nghiêm trọng đến khả năng nhìn của bệnh nhân.
Viêm đa xoang là gì?
Hệ thống xoang gồm các xoang ở bốn vị trí: xoang hàm, xoang sàng, xoang trán và xoang bướm. Viêm đa xoang là tình trạng viêm sưng của niêm mạc lót trong các xoang, thường là ít nhất hai xoang trở lên bị viêm. Nguyên nhân của viêm đa xoang có thể là do phản ứng viêm, dị ứng hoặc nhiễm trùng do vi khuẩn, virus hoặc nấm.
Khái quát về viêm đa xoang
Dấu hiệu của viêm đa xoang
Viêm đa xoang có triệu chứng tương tự như viêm xoang thông thường, nhưng thường nghiêm trọng và kéo dài hơn do nhiều phần xoang bị viêm và đau đớn lan rộng hơn. Bệnh nhân viêm đa xoang thường trải qua các triệu chứng sau:
- Cảm giác đau nhức, áp lực ở vùng xoang như má, mũi, và xung quanh mắt.
- Ho thường xuyên, đau họng, đau răng hoặc đau hàm.
- Sốt.
- Đau đầu.
- Cảm giác mệt mỏi.
- Hôi miệng do dịch viêm.
- Sự suy giảm khả năng ngửi và nếm mùi.
Viêm đa xoang cấp tính thường gây ra các triệu chứng rất khó chịu và tự giảm đi nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách trong khoảng 7-10 ngày. Tuy nhiên, nếu không loại bỏ được nguyên nhân hoặc yếu tố nguy cơ, bệnh có thể tái phát nhanh chóng. Nếu bị viêm đa xoang mãn tính, triệu chứng thường kéo dài mặc dù không mạnh mẽ, nhưng vẫn ảnh hưởng lớn đến sức khỏe.
Cảm giác đau đầu, mệt mỏi là một biểu hiện của người bị viêm đa xoang
Phân loại viêm đa xoang
Tùy thuộc vào thời gian mà triệu chứng kéo dài, viêm đa xoang được phân loại như sau:
- Viêm đa xoang cấp tính: Có thể hoàn toàn khỏi bệnh trong vòng <4 tuần.
- Viêm đa xoang bán cấp tính: Có thể giải quyết hoàn toàn trong khoảng từ 4 đến 8 tuần.
- Viêm đa xoang mạn tính: Bệnh kéo dài hơn 12 tuần.
- Viêm xoang tái phát: Bệnh nhân trải qua ít nhất 4 đợt cấp tính rải rác mỗi năm, mỗi lần triệu chứng giảm hoàn toàn trong vòng ít hơn 4 tuần, nhưng lại tái phát theo chu kỳ, với ít nhất 10 ngày từ khi hết triệu chứng cho đến khi bắt đầu đợt mới.
Nguyên nhân gây viêm đa xoang
Nguyên nhân viêm đa xoang cấp tính
Viêm đa xoang cấp tính cần xác định tác nhân gây nhiễm trùng để đề xuất việc sử dụng kháng sinh phù hợp, nhằm tránh tình trạng kháng kháng sinh. Đa số viêm đa xoang cấp tính được gây ra bởi virus, thường là các loại virus như rhinovirus (gây cảm lạnh), virus cúm, parainfluenza (gây viêm đường hô hấp trên). Một số trường hợp viêm đa xoang cấp tính có thể do nhiễm trùng vi khuẩn hoặc phát triển nhiễm vi khuẩn thứ phát. Các vi khuẩn thường gây viêm đa xoang cấp tính bao gồm phế cầu, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, tụ cầu hoặc các vi khuẩn từ vùng răng miệng.
Viêm đa xoang do nấm cấp tính thường xảy ra ở những bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường, HIV, hoặc các bệnh ung thư.
Xem thêm: Viêm xoang có mủ là do đâu?
Nguyên nhân viêm đa xoang mạn tính
Viêm đa xoang mãn tính thường phát sinh từ nhiều yếu tố bệnh sinh kết hợp. Bệnh nhân có thể mắc các bệnh đồng mắc hoặc có các yếu tố nguy cơ có liên quan, bao gồm:
- Viêm mũi dị ứng.
- Hen suyễn.
- Hút thuốc lá.
- Ô nhiễm không khí.
- Cấu trúc vùng mũi xoang không bình thường.
- Các bệnh hệ thống ảnh hưởng đến chức năng lông và niêm mạc mũi xoang.
- Nhiễm trùng răng miệng.
Hút thuốc lá cũng là nguyên gây viêm đa xoang mãn tính
Các biến chứng của viêm đa xoang thường gặp
Biến chứng cục bộ (xương)
Biến chứng cục bộ của viêm đa xoang bao gồm các loại sau:
- Viêm mô tế bào trên mặt.
- Áp xe trên mặt.
- Viêm tủy xương.
- U nhầy (mucocele) xuất hiện sau phẫu thuật xoang hoặc sau khi đã từng mắc viêm đa xoang trước đó.
Biến chứng ổ mắt
Các biến chứng của hốc mắt thường được chia thành năm nhóm chính:
- Phù viêm: Sự phình to của mô do viêm.
- Viêm mô tế bào hốc mắt: Viêm của mô tế bào trong hốc mắt.
- Áp xe dưới màng xương: Sự ép vào dưới màng xương.
- Áp xe hốc mắt: Sự ép vào trong hốc mắt.
- Huyết khối trong hốc mắt: Sự hình thành các khối máu trong hốc mắt.
Biến chứng nội sọ
Các biến chứng nội sọ được phân loại như sau:
- Viêm màng não và áp xe não (bao gồm viêm ngoài màng cứng và dưới màng cứng).
- Áp xe nội sọ và huyết khối trong xoang màng cứng (bao gồm viêm trong các xoang hang và xoang dọc trên).
- Liệt dây thần kinh sọ.
Biến chứng phổ biến nhất là biến chứng ổ mắt, chiếm 60-75%, tiếp theo là các biến chứng nội sọ, chiếm 15-20%, và các biến chứng cục bộ, chiếm khoảng 5-10%. Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận trường hợp liệt các dây thần kinh sọ do viêm trong xoang sàng sau hoặc viêm xương bướm.
Xem thêm: Viêm xoang do nấm và các biến chứng nguy hiểm
Khi có dấu hiệu viêm đa xoang cần chú ý những gì?
Tới bệnh viện thăm khám
Viêm đa xoang có thể gây ra những triệu chứng không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Khi có các triệu chứng như đau vùng mặt, nghẹt mũi, và chảy nước mũi kéo dài hơn 2 tuần mà không có dấu hiệu cải thiện, đặc biệt là khi kèm theo sốt, việc tới bệnh viện để được kiểm tra và điều trị chính xác là rất quan trọng. Chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng và cải thiện tình trạng sức khỏe.
Không tùy tiện dùng thuốc không được bác sĩ kê đơn
Người bệnh không nên tự mua thuốc mà không có đơn từ bác sĩ. Đặc biệt, không nên tự dùng kháng sinh khi không có nhiễm trùng. Kháng sinh không hiệu quả đối với viêm xoang virus. Hãy tìm sự hướng dẫn từ bác sĩ để điều trị hiệu quả.
Không xì mũi mạnh và ngoáy mũi
Xì mũi mạnh có thể tạo áp lực lên xoang, gây đau. Ngoài ra, ngoáy mũi có thể đưa vi khuẩn vào mũi xoang, gây viêm. Sau phẫu thuật ít nhất 3 tuần, người bệnh cần tránh bơi lội để không ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của xoang.
Không xì mũi mạnh khi bị viêm đa xoang
Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng
Nếu viêm đa xoang có nguyên nhân từ dị ứng, việc phòng ngừa dị ứng sau điều trị rất quan trọng. Điều này có thể bao gồm tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng, tiêm phòng kháng nguyên dị ứng, và thực hiện các biện pháp tăng cường hệ miễn dịch để giảm thiểu tổn thương từ các phản ứng dị ứng trong tương lai.
Áp dụng các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà
Ngoài ra, các phương pháp hỗ trợ để cải thiện các triệu chứng viêm đa xoang tại nhà cũng có thể hữu ích cho quá trình phục hồi bệnh.
Ví dụ, việc thực hiện rửa mũi xoang hàng ngày bằng nước muối sinh lý, sử dụng máy xông hơi để tạo độ ẩm cho không khí, tránh khô xoang để ngăn kích ứng niêm mạc xoang, áp dụng xông tinh dầu để làm thông mũi xoang và giảm bớt cảm giác đau và khó chịu, cũng như thực hiện các bài tập thở và yoga hàng ngày.
Các câu hỏi thường gặp về bệnh viêm đa xoang
Viêm đa xoang có nguy hiểm không?
Viêm đa xoang là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến trong cộng đồng, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ra các di chứng hoặc thậm chí đe dọa tính mạng của người bệnh. Các biến chứng có thể bao gồm viêm não - màng não, áp xe não, viêm - áp xe ổ mắt và nhiễm trùng huyết.
Viêm đa xoang có gây đau đầu không?
Viêm đa xoang thường xuất hiện với các triệu chứng đau đầu. Khi một xoang đơn lẻ bị viêm, cũng có thể gây ra đau đầu, nhưng mức độ nghiêm trọng tăng lên khi viêm lan sang nhiều xoang, gây ra viêm đa xoang. Sự tắc nghẽn trong các xoang có thể dẫn đến thiếu hụt oxy đến não, gây ra cảm giác đau đầu và mệt mỏi.
Viêm đa xoang gây đau đầu người gặp phải
Khi nào người viêm đa xoang cần nhập viện?
Khi có nghi ngờ về biến chứng, người bệnh cần được nhập viện ngay lập tức. Các dấu hiệu cảnh báo có thể bao gồm đau đầu cực kỳ nghiêm trọng, sốt cao không ngớt, sưng nề mắt hoặc khó nhìn rõ. Bệnh nhân cần tuân thủ lịch hẹn tái khám được đặt ra bởi bác sĩ hoặc tái khám ngay khi triệu chứng bất thường bắt đầu trở nặng đột ngột.
Giải đáp: Bệnh viêm xoang có lây không?
Điều trị viêm đa xoang cho trẻ em bằng thuốc như thế nào?
Viêm đa xoang ở trẻ em thường mang tính cấp tính nên chủ yếu được điều trị bằng thuốc. Điều quan trọng là bác sĩ cần xác định liệu tác nhân gây ra bệnh có phải là virus hay vi khuẩn để sử dụng phương pháp điều trị kháng sinh phù hợp.
Mặc dù biến chứng như viêm đa xoang lan sang mắt và nội sọ là hiếm gặp ở trẻ em, nhưng vẫn có thể xảy ra. Trong các trường hợp này, phẫu thuật kịp thời có thể cần thiết, và sau đó sử dụng kháng sinh qua đường tĩnh mạch để kiểm soát tình trạng.
Điều trị viêm đa xoang cho trẻ em bằng thuốc
Viêm đa xoang là một trong những bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến một phần lớn dân số. Tình trạng viêm đa xoang, khi một số xoang bị viêm cùng lúc, có thể khiến cho các triệu chứng trở nên nặng hơn gấp đôi. Khi gặp phải tình trạng này, quan trọng là người bệnh nên tìm đến các chuyên gia tai mũi họng để có phương pháp điều trị kịp thời.
Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng Chi Bach Pharma. Theo dõi Chi Bach Pharma để cập nhật nhiều thông tin và kiến thức y khoa bổ ích nhé.
