Viêm xoang bướm là một bệnh hiếm gặp, nhưng có các biến chứng nguy hiểm tiềm ẩn như tổn thương dây thần kinh sọ, áp xe não và viêm màng não. Vậy làm thế nào để biết mình đang bị viêm xoang bướm? Cách điều trị bệnh như thế nào? Cùng Chi Bach Pharma tìm hiểu ngay sau đây nhé.
Vị trí và chức năng và cấu tạo của xoang bướm
Xương bướm nằm phía trên mũi, giữa hai mắt, được chia thành 4 phần, với một vách ngăn giữa tạo thành hai hốc rỗng, bên trong chứa xoang bướm. Xoang bướm tiếp giáp với xương chẩm, xương sàng và xương trán, và hai bên tiếp giáp với xương thái dương. Xoang bướm nằm sâu bên trong xoang mũi, liên kết với tuyến yên, và kết nối với dây thần kinh thị giác cùng các xoang khác trong hệ thống.
xương bướm
Xoang bướm là một không gian rỗng, chứa không khí và có chức năng lưu thông không khí và dẫn lưu dịch. Hoạt động của xoang bướm giữ cho áp suất giữa mũi và các túi khí khác trong cơ thể ổn định và cân bằng. Đồng thời, nó giữ cho niêm mạc mũi luôn ẩm, hạn chế việc khô mũi và kích ứng.
Bên cạnh đó, xoang bướm còn tham gia vào việc tăng âm vang của giọng nói, làm ấm không khí đi vào cơ thể, và nhờ chức năng co giãn, nó có thể bảo vệ các cấu trúc quan trọng của mặt khi xảy ra chấn thương.
Trong xoang bướm, có niêm mạc xoang và các lỗ thông xoang tự nhiên, thực hiện việc lưu thông khí và dẫn lưu dịch. Nếu lỗ thông hoặc niêm mạc xoang gặp vấn đề, có thể dẫn đến tình trạng tắc dịch xoang hoặc viêm xoang. Vì vị trí sâu bên trong của xoang bướm trong hộp sọ, việc điều trị viêm xoang bướm có thể khó khăn và có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác.
Khái quát về Viêm xoang bướm là gì?
Viêm xoang bướm là một bệnh lý xảy ra trong xoang bướm, đặc trưng bởi viêm niêm mạc xoang bướm ở một hoặc cả hai bên. Tình trạng này còn được biết đến với tên gọi viêm xoang bướm đơn độc (ISS). Do cấu trúc đặc biệt của xoang bướm, bất kỳ sự thay đổi nào trong xoang cũng có thể ảnh hưởng đến các cơ quan lân cận như mắt, mũi, họng, tuyến yên, và các bệnh lý đi kèm như viêm xoang cạnh mũi, viêm mũi vận mạch, viêm amidan,...
Khi niêm mạc bên trong xoang bướm bị viêm nhiễm, dịch mủ tích tụ có thể tạo điều kiện cho sự phát triển của vi sinh vật và vi khuẩn gây hại. Xoang bướm nằm sâu nhất trong các xoang và có liên kết trực tiếp với các cơ quan như mắt, mũi, sọ não, thần kinh,… Do đó, viêm xoang bướm có thể dẫn đến các biến chứng nặng hơn và khó điều trị hơn so với các loại viêm xoang khác.
Viêm xoang bướm là gì
Các triệu chứng viêm xoang bướm thường gặp
Đau đầu
Bệnh viêm xoang bướm thường biểu hiện qua các cơn đau đầu không điển hình, có cường độ và vị trí đa dạng. Đau đầu có thể xuất hiện ở vùng đỉnh, trán, thái dương, quanh hốc mắt và vùng chẩm. Trong số đó, đau đầu ở vùng sau ổ mắt và vùng chẩm chiếm tỷ lệ lớn nhất, khoảng 72%.
Đau đầu có thể là dấu hiệu của bệnh xoang bướm
Sự đa dạng về vị trí này phản ánh sự chi phối cảm giác từ xoang bướm, được điều chỉnh bởi dây thần kinh sinh ba và các sợi hướng tâm từ hạch sphenopalatine.
Viêm mũi
Các biểu hiện của viêm mũi như nghẹt mũi, sổ mũi, và chảy nước mũi là những triệu chứng thường xuất hiện trước. Mũi là điểm tấn công đầu tiên của vi khuẩn, và sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn có thể làm tăng độ nghiêm trọng của các vấn đề mũi, bao gồm:
- Dịch mũi có thể đổi màu thành xanh hoặc vàng.
- Khứu giác có thể bị giảm đi hoặc mất hẳn do ảnh hưởng của dây thần kinh.
Xem ngay: Dấu hiệu viêm xoang mũi dị ứng
Sốt nhẹ
Khi cơ thể bị tấn công bởi vi khuẩn, hệ miễn dịch sẽ tăng cường hoạt động để chống lại các tác nhân gây bệnh này. Kết quả là, người bệnh có thể cảm thấy hơi nóng trong người và có thể xuất hiện sốt nhẹ, đồng thời cũng có thể gặp một số bệnh lý khác liên quan đến đường hô hấp như viêm amidan, viêm họng, hoặc viêm thanh quản.
Thị giác bị rối loạn
Khi tình trạng viêm nhiễm lan rộng, thị lực của người bệnh có thể bị ảnh hưởng một phần. Ban đầu, có thể xuất hiện các rối loạn thị lực cơ bản như nhìn mờ, hạn chế tầm nhìn, hoặc cảm giác nhìn đôi. Khi bệnh trở nên nặng hơn, có thể xảy ra mất thị lực ở một bên, và đồng thời thị lực cũng giảm ở bên bị tổn thương.
Theo nghiên cứu, bệnh nhân mắc viêm xoang bướm đơn độc có tỷ lệ triệu chứng rối loạn thị giác lên đến 21%.
Đau tai
Đau tai và cảm giác buồn ngủ nhiều không phải là các dấu hiệu điển hình của viêm xoang bướm, nhưng chúng có thể là những cảnh báo cho việc bệnh đã phát triển và gây ra biến chứng liên quan đến màng não. Do đó, khi có những dấu hiệu này, cần lưu ý và đến ngay bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.
Đau tai là dấu hiệu của bệnh xoang bướm
Nguyên nhân mắc bệnh viêm xoang bướm
Viêm xoang bướm thường xuất phát từ những đợt viêm xoang trước, thường do cảm lạnh, cúm, nhiễm virus, hoặc vi khuẩn, cũng như do các thay đổi về thời tiết, và môi trường ô nhiễm. Hai loại vi khuẩn phổ biến gây viêm xoang bướm là Streptococcus pneumoniae và Haemophilus influenzae.
Một nguyên nhân điển hình tiếp theo là các lỗ thông xoang bị tắc nghẽn, dẫn đến tích tụ dịch nhầy và gây ra tình trạng viêm xoang cấp và mạn tính. Môi trường ô nhiễm chứa nhiều vi khuẩn và nấm mốc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây viêm xoang bướm và các bệnh đường hô hấp khi cơ thể hít phải.
Các tổn thương hoặc vẹo bẩm sinh trên vách ngăn mũi cũng có thể là nguyên nhân khiến cấu trúc ban đầu của xoang mũi thay đổi, khiến cho khoang mũi không đóng kín và dễ bị vi khuẩn, nấm mốc xâm nhập gây viêm nhiễm bên trong xoang bướm.
Ngoài ra, các biến chứng từ các bệnh đường hô hấp, rối loạn miễn dịch, dinh dưỡng kém, sử dụng thuốc làm giảm miễn dịch, hoặc nhiễm HIV/AIDS cũng có thể góp phần vào việc phát triển viêm xoang bướm.
Viêm xoang bướm có nguy hiểm không?
Xoang bướm đóng vai trò quan trọng trong việc lưu thông không khí, dẫn lưu dịch, và nằm gần nhiều cơ quan quan trọng khác như dây thần kinh thị giác, ổ mắt, tuyến yên, và xoang tĩnh mạch hang. Do vị trí và vai trò đặc biệt này, khi bị viêm nhiễm, xoang bướm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Triệu chứng của viêm xoang bướm thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu, làm cho nhiều bệnh nhân phát hiện bệnh chậm trễ. Điều này dẫn đến việc điều trị sai cách và khó khăn hơn. Nhiều biến chứng từ viêm xoang bướm có thể ảnh hưởng lâu dài đến chức năng và hoạt động của các cơ quan liên quan, gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Các biến chứng của bệnh viêm xoang bướm
Biến chứng ở mắt
Vị trí của xoang bướm rất gần với hốc mắt và các cấu trúc xương trong hệ thống xoang, điều này làm cho việc lan sang các cơ quan lân cận như mắt trở nên dễ dàng hơn.
Khi bị viêm nhiễm, có thể xảy ra các biến chứng liên quan đến mắt như viêm dây thần kinh thị giác, áp xe mí mắt, áp xe túi lệ, và suy giảm thị lực. Điều này làm tăng nguy cơ cho sức khỏe mắt và đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời để ngăn chặn và điều trị các biến chứng tiềm ẩn.
Biến chứng ở tai
Các bộ phận của hệ hô hấp như tai, mũi và họng là những phần của cơ thể có mối liên hệ chặt chẽ. Khi có viêm xoang, dịch viêm có thể tràn xuống phần họng, và nếu không điều trị kịp thời, nó có thể gây ảnh hưởng đến tai.
Kết quả, bệnh nhân có thể phải đối mặt với các biến chứng như viêm tai giữa và thủng màng nhĩ, một tình trạng nguy hiểm.
Xoang bướm gây biến chứng ở tai
Biến chứng sọ não
Việc bỏ qua viêm xoang dài hạn gần vùng tiếp giáp với dây thần kinh nội sọ có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm viêm não, áp xe não, và viêm màng não, do sự lan rộng của vi khuẩn hoặc vi rút từ khu vực viêm xoang sang các cấu trúc sọ não. Điều này làm nổi bật tầm quan trọng của việc điều trị viêm xoang một cách hiệu quả để ngăn chặn các biến chứng tiềm ẩn.
Ung thư xoang
Viêm xoang kéo dài có thể gây ra rủi ro tăng về việc phá hủy cấu trúc của xoang bướm, dẫn đến sự hình thành tế bào ung thư không bình thường. Ung thư tại vùng này được coi là nguy hiểm nhất trong các loại ung thư xoang, thường gây tử vong cho người bệnh.
Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết viêm đa xoang
Cách điều trị viêm xoang bướm an toàn
Điều trị nội khoa
Nguyên nhân cơ bản của viêm xoang bướm thường là do nhiễm vi khuẩn, vì vậy các chuyên gia thường kê đơn kháng sinh phổ rộng kết hợp với corticosteroid để điều trị.
Ngoài ra, viêm xoang bướm thường gây ra các triệu chứng không thoải mái như ngứa mũi, chảy nước mũi, và hắt hơi. Bệnh nhân có thể sử dụng nước muối, thuốc xịt mũi, hoặc thuốc thông mũi để rửa mũi nhằm giảm triệu chứng và cân bằng áp lực trong xoang mũi. Đối với trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể kết hợp với máy hút dịch mũi.
Viêm xoang bướm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng cho hệ thần kinh và các cơ quan xung quanh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Khi phản ứng với điều trị không hiệu quả hoặc tình trạng bệnh trở nên xấu đi, việc can thiệp phẫu thuật có thể cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Phẫu thuật
Viêm xoang bướm thường được điều trị thông qua các phương pháp nội soi, bao gồm qua mũi, qua vách ngăn, và qua xoang sàng. Sau khi phẫu thuật thành công, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân thường được cải thiện.
Phẫu thuật điều trị viêm xoang bướm
Tuy nhiên, tỷ lệ tái phát sau phẫu thuật vẫn khá cao. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất và ngăn ngừa tái phát của bệnh.
Làm thế nào phòng ngừa các bệnh viêm xoang bướm?
Để phòng ngừa viêm xoang bướm, mọi người có thể tham khảo một số biện pháp sau:
- Hạn chế tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, bao gồm bụi bẩn và khói bụi.
- Khi ra ngoài, luôn đeo khẩu trang để bảo vệ đường hô hấp.
- Sử dụng dung dịch nước muối sinh lý để vệ sinh mũi họng ít nhất mỗi ngày một lần. Đối với những người có nguy cơ cao, nên vệ sinh 2-3 lần mỗi ngày.
- Tuân thủ chế độ điều trị do bác sĩ chỉ định, uống thuốc đúng cách, đúng liều lượng và trong thời gian đã được bác sĩ đề xuất.
- Tăng cường hoạt động thể chất, tập thể dục và xây dựng chế độ ăn uống khoa học và cân đối.
- Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ, ít nhất là 6 tháng đến 1 năm một lần.
Xem thêm: Nguyên nhân gây viêm xoang có mủ
Những câu hỏi thường gặp về bệnh viêm xoang bướm
Viêm xoang bướm có chữa khỏi được không?
Viêm xoang bướm có thể được chữa khỏi thông qua việc sử dụng các loại thuốc điều trị hoặc qua phẫu thuật.
Đối với điều trị nội khoa, các phương pháp bao gồm xịt rửa mũi, sử dụng kháng sinh và thuốc kháng viêm. Trong trường hợp thuốc không đem lại hiệu quả, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật nội soi mũi xoang để điều trị tình trạng bệnh lý này.
Viêm xoang bướm có tái phát không?
Viêm xoang bướm là một bệnh lý khó điều trị và thường có tỷ lệ tái phát cao, ngay cả sau khi đã phẫu thuật thành công.
Trong trường hợp bệnh trở nặng, tỷ lệ tái phát càng cao, đặc biệt là đối với những người bị biến chứng. Do đó, việc bắt đầu điều trị sớm bằng phương pháp phù hợp sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.
Đồng thời, người bệnh cần tuân thủ lịch hẹn tái khám theo chỉ dẫn của bác sĩ và tiếp tục kiểm tra hàng năm để theo dõi và phòng ngừa viêm xoang bướm tái phát.
Viêm xoang bướm có nguy hiểm không?
Viêm xoang bướm thường được coi là một bệnh lý không đáng lo ngại cho đến khi xuất hiện các biến chứng. Tuy nhiên, các biến chứng như viêm dây thần kinh và viêm nội sọ có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, bao gồm viêm màng não và viêm xương sàn sọ.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích về bệnh viêm xoang bướm. Hãy cùng chia sẻ thông tin này tới người thân và bạn bè và đừng quên theo dõi Chi Bach Pharma để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích khác nhé.
