Hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt có khác nhau không?

Phân biệt hội chứng ruột kích thích và viêm đại tràng

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, đặc trưng bởi các cơn đau bụng dữ dội, rối loạn đại tiện, đầy hơi, chướng bụng,... Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở lứa tuổi từ 20 đến 40, đặc biệt là ở phụ nữ.

Nguyên nhân gây IBS vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng các nghiên cứu cho thấy hội chứng này có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố, bao gồm:

• Rối loạn nhu động ruột: Nhu động ruột là khả năng co bóp của ruột để đẩy thức ăn xuống ống tiêu hóa. Khi nhu động ruột bị rối loạn, ruột sẽ co bóp quá mạnh hoặc quá yếu, dẫn đến các cơn đau bụng dữ dội, rối loạn đại tiện.

• Rối loạn hệ thần kinh thuộc đường tiêu hóa: Hệ thần kinh thuộc đường tiêu hóa có vai trò điều hòa các hoạt động của đường tiêu hóa. Khi hệ thần kinh này xảy ra những bất thường, chẳng hạn như sự phối hợp kém hiệu quả giữa các tín hiệu của ruột và não dẫn đến các phản ứng quá mức với những thay đổi thường xảy ra trong hệ tiêu hóa. Hậu quả của các phản ứng quá mức này là tình trạng đau bụng, táo bón hoặc tiêu chảy.

Ngoài ra, một số yếu tố có thể làm khởi phát IBS, bao gồm:

• Thực phẩm: Một số loại thực phẩm như chất béo, các loại đậu, sô cô la, bông cải trắng, bông cải xanh, sữa, rượu bia và thức uống có ga, cải bắp,... có thể làm tăng triệu chứng bệnh lý ở nhiều người bệnh. Tuy vậy, hiện vẫn chưa có minh chứng rõ ràng về mối liên quan giữa tình trạng không dung nạp thực phẩm hay dị ứng thức ăn với IBS.

• Căng thẳng, stress: Người mắc IBS thường có triệu chứng tăng lên ở giai đoạn nhiều căng thẳng, stress. Tuy nhiên, căng thẳng và stress làm nặng hơn triệu chứng nhưng không phải là yếu tố gây nên triệu chứng của bệnh.

• Nội tiết tố: Các nghiên cứu cho thấy phụ nữ có nguy cơ mắc IBS cao gấp đôi so với đàn ông. Nhiều bệnh nhân nữ nhận thấy triệu chứng bệnh tăng lên trước, trong và sau giai thời gian kinh nguyệt.

• Bệnh lý khác: Một số bệnh lý như loạn khuẩn, viêm dạ dày ruột có thể gây khởi phát IBS.

Xem thêm: Cách dùng lá mơ chữa hội chứng ruột kích thích

IBS có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm:

• Đau bụng dữ dội: Cơn đau bụng thường xuất hiện ở vùng bụng dưới, bên trái, có thể lan sang cả vùng bụng trên, hai bên hông. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc từng cơn, kéo dài từ vài phút đến vài giờ, có thể thuyên giảm sau khi đi đại tiện hoặc xì hơi.

• Rối loạn đại tiện: Có thể gặp tiêu chảy, táo bón hoặc cả hai. Phân thường có màu vàng nhạt, lỏng, nhầy và có mùi hôi.

• Đầy hơi, chướng bụng: Cảm giác bụng căng tức, khó chịu, có thể kèm theo ợ hơi, xì hơi.

• Các triệu chứng khác: Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, mất ngủ,...

Viêm đại tràng co thắt 

Viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm ở niêm mạc đại tràng, có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón,... Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở lứa tuổi từ 20 đến 40.

Viêm đại tràng co thắt 

Nguyên nhân gây viêm đại tràng có thể được chia thành hai nhóm chính:

• Nguyên nhân do nhiễm trùng: Viêm đại tràng có thể do nhiễm trùng bởi các tác nhân như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng,... Các tác nhân này có thể xâm nhập vào đại tràng qua đường ăn uống, đường máu, hoặc đường sinh dục.

• Nguyên nhân không do nhiễm trùng: Viêm đại tràng cũng có thể xảy ra do các nguyên nhân không do nhiễm trùng, chẳng hạn như:

  • Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống không khoa học, thiếu chất xơ, ăn nhiều đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ,... có thể gây kích thích niêm mạc đại tràng, dẫn đến viêm nhiễm.

  • Thuốc men: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau,... có thể gây tác dụng phụ là viêm đại tràng.

  • Căng thẳng, stress: Căng thẳng, stress kéo dài có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm.

  • Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh Crohn, bệnh celiac,... cũng có thể gây viêm đại tràng.

Triệu chứng của viêm đại tràng có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Đau bụng: Cơn đau thường xuất hiện ở vùng bụng dưới, có thể lan sang cả vùng bụng trên, hai bên hông. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc từng cơn, kéo dài từ vài phút đến vài giờ, có thể thuyên giảm sau khi đi đại tiện hoặc xì hơi.

• Tiêu chảy: Tiêu chảy là triệu chứng phổ biến nhất của viêm đại tràng. Phân có thể lỏng, nhầy, có thể có lẫn máu hoặc mủ. Tiêu chảy thường xảy ra nhiều lần trong ngày, khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược.

• Táo bón: Táo bón cũng có thể gặp ở một số người bệnh viêm đại tràng. Phân thường cứng, khô, khó đi.

• Đầy hơi, chướng bụng: Cảm giác bụng căng tức, khó chịu, có thể kèm theo ợ hơi, xì hơi.

• Các triệu chứng khác: Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, mất ngủ,...

Xem thêm: Những điều cần lưu ý về Hội chứng ruột kích thích ở trẻ em

Chế độ sinh hoạt giúp cải thiện các bệnh lý về đường tiêu hóa

Hội chứng ruột kích thích (IBS) và viêm đại tràng là hai bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, chướng bụng,... Để hạn chế sự tiến triển và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý này, bạn cần xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý, đảm bảo vệ sinh.

Chế độ ăn uống

• Hạn chế các sản phẩm từ sữa: Các sản phẩm từ sữa có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng ở người mắc IBS và viêm đại tràng. Do đó, bạn nên hạn chế hoặc tránh sử dụng các sản phẩm từ sữa như sữa, sữa chua, phô mai, kem,...

• Hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo: Thực phẩm chứa nhiều chất béo cũng có thể làm nặng thêm triệu chứng của các bệnh lý đường ruột. 

• Tránh sử dụng đồng thời các loại thực phẩm tương kỵ: Một số loại thực phẩm tương kỵ có thể làm nặng thêm triệu chứng của các bệnh lý đường ruột.

• Bổ sung chất xơ: Chất xơ giúp tăng cường nhu động ruột, giúp giảm táo bón và cải thiện triệu chứng của IBS và viêm đại tràng. Bạn nên bổ sung chất xơ từ các nguồn thực phẩm như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt,...

• Uống đủ nước: Uống đủ nước giúp làm mềm phân, giảm táo bón và cải thiện các triệu chứng của IBS và viêm đại tràng. Bạn nên uống đủ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày.

Chế độ sinh hoạt

• Giảm căng thẳng, stress: Căng thẳng, stress là một trong những yếu tố có thể làm khởi phát hoặc làm nặng thêm các triệu chứng của IBS và viêm đại tràng. Do đó, bạn cần duy trì tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng, stress.

• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tăng cường sức đề kháng, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý đường tiêu hóa. Bạn nên ngủ đủ 7 - 8 tiếng mỗi ngày.

• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý đường tiêu hóa. Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần.

• Vệ sinh sạch sẽ: Vệ sinh sạch sẽ tay, thực phẩm và đồ dùng là cách tốt nhất để phòng ngừa các bệnh lý đường tiêu hóa, bao gồm IBS và viêm đại tràng.

Xem thêm: Hội chứng ruột kích thích có tự khỏi không? Phương pháp điều trị

Kết luận

Hội chứng ruột kích thích (IBS) và viêm đại tràng là hai bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, chướng bụng,... Nguyên nhân gây ra hai bệnh lý này vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có thể liên quan đến chế độ ăn uống, sinh hoạt, căng thẳng, stress,… Các bạn hãy tập sống một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh để hạn chế mắc những căn bệnh về đường tiêu hóa nhé.